GŁÓWNE TEZY
- Spotkanie z przedstawicielami środowiska osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów (16.03) to trwający blisko 3 godziny dialog, który pozwolił osiągnąć wstępne porozumienie dotyczące proponowanych przez stronę rządową instrumentów wsparcia
- Ważne jest tworzenie rozwiązań dających prawo do godnego i niezależnego życia. Dążymy do tego, by to wsparcie i polityka wobec osób z niepełnosprawnościami były oparte na stabilnych filarach oraz gwarantowało ochronę wszystkich.
- Proponujemy nowe świadczenie wspierające dedykowane osobom z niepełnosprawnościami. Opiekunowie będą mogli dorabiać do świadczenia pielęgnacyjnego, jeżeli taka będzie ich decyzja.
- Kończymy pracę nad projektem. Chcemy, aby w tej kadencji Sejmu RP ustawa została przyjęta.
- Ważnym zagadnieniem dla osób z niepełnosprawnościami jest temat asystencji osób z niepełnosprawnościami, w trwających w Kancelarii Prezydenta pracach podnosimy ważne dla środowiska postulaty.
NOWE ŚWIADCZENIE WSPIERAJĄCE DLA OZN
- Proponujemy wprowadzenie od 1 stycznia 2024 r. do systemu prawnego nowego rodzaju świadczenia – to świadczenie wspierające dla osoby z niepełnosprawnością.
Najważniejsze założenia:
- Świadczenie wspierające będzie kierowane bezpośrednio do osoby z niepełnosprawnością, bez względu na wiek tej osoby.
- Będzie przysługiwać bez względu na osiągany przez osobę z niepełnosprawnościami dochód (brak kryterium dochodowego), będzie wolne od egzekucji i będzie przysługiwać niezależnie od innych form wsparcia.
- W ramach tego świadczenia osoby z niepełnosprawnościami będą mogły otrzymać nawet 200 proc. renty socjalnej. Świadczenie będzie funkcjonowało razem już z dzisiaj funkcjonującymi rozwiązaniami.
- Jeżeli osoba z niepełnosprawnościami nie będzie pobierała własnego świadczenia wspierającego, to jej opiekun otrzymujący dotychczas świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna, będzie mógł je dalej pobierać na dotychczasowych zasadach.
- Dla opiekunów, którzy zaprzestaną sprawowania opieki w związku z wprowadzeniem świadczenia wspierającego dla osób z niepełnosprawnościami, uruchomiony zostanie specjalny program ich aktywizacji z budżetem 100 mln zł rocznie.
- Osoby te będą mogły również otrzymywać odpowiednio zasiłek dla bezrobotnych lub świadczenie przedemerytalne.
Uzasadnienie:
- Polityka świadczeń będzie ukierunkowana na upodmiotowienie osoby z niepełnosprawnością, tak aby wsparcie było kierowane do samej osoby by mogła sama rozstrzygać, jak wykorzystywane ma być otrzymywane wsparcie.
- Projekt ustawy wpisuje się także w oczekiwania i potrzeby (dotyczące zróżnicowania wysokości świadczeń w odniesieniu do indywidualnych potrzeb) środowisk skupiających osoby z niepełnosprawnościami.
Harmonogram wprowadzenia świadczenia wspierającego:
- I etap – od 1 stycznia 2024 r. – świadczenie wspierające będzie dostępne dla osób z niepełnosprawnościami z najwyższym poziomem potrzeby wsparcia i będzie przysługiwać w wysokości 200% renty socjalnej
- II etap – od 1 stycznia 2025 r. – świadczenie wspierające będzie dostępne także dla osób z niepełnosprawnościami ze średnim poziomem potrzeby wsparcia (ok. 150 tys. osób) i będzie przysługiwać w wysokości 100% renty socjalnej.
- III – ostatni etap – od 1 stycznia 2026 r. – świadczenie wspierające będzie dostępne także dla osób z niepełnosprawnościami z kolejnym poziomem potrzeby wsparcia (ok. 300 tys. osób) i będzie przysługiwać w wysokości 50% renty socjalnej.
WAŻNE! Wprowadzenie świadczenia wspierającego realizuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 21 października 2014 r., w którym TK zakwestionował przepisy różnicujące prawo do wsparcia ze względu na datę powstania niepełnosprawności.
MOŻLIWOŚĆ DORABIANIA DO ŚWIADCZENIA PIELĘGNACYJNEGO
- Od 1 stycznia 2024 r., jeśli osoba z niepełnosprawnościami nie wybierze własnego świadczenia wspierającego, to jej opiekun będzie mógł otrzymywać zmodyfikowane świadczenia pielęgnacyjne w dotychczasowej wysokości z możliwością dorabiania do wysokości 50% minimalnego wynagrodzeni, czyli do ok. 20 tys. zł rocznie.
- Umożliwienie podejmowania zatrudnienia przez opiekunów osób niepełnosprawnych pobierających świadczenie pielęgnacyjne będzie stanowić realizację publicznych zapowiedzi kierownictwa MRiPS, o tym, że zostanie przygotowany taki projekt ustawy. Będzie też odpowiedzią na jeden z postulatów środowisk skupiających osoby niepełnosprawne i ich rodziny.