„Efektem technologicznej rewolucji w administracji skarbowej jest nie tylko uszczelnienie systemu podatkowego i dodatkowe dochody budżetu państwa, ale także wyrównanie szans na rynku dla uczciwych przedsiębiorców, stworzenie warunków dla ich rozwoju. To jeden z sekretów szybkiego wzrostu gospodarczego w Polsce od 2016 r.” – mówił podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Jan Sarnowski podczas konferencji „Wpływ uszczelniania systemu finansów publicznych na wzrost gospodarczy w Polsce”.
Otwierając senackie spotkanie, zorganizowane przez Komisję Gospodarki Narodowej i Innowacyjności we współpracy z Ministerstwem Finansów, wicemarszałek Marek Pęk podkreślił, że przejrzysty i uczciwy system podatkowy to konieczny warunek rozwoju przedsiębiorczości. „Wystarczyło uszczelnić ten system, aby państwo było stać na podjęcie ogromnych wyzwań społecznych, rozwojowych i infrastrukturalnych” – zaznaczył.
„Mimo obniżki podatków przez rząd dochody budżetu państwa w 2020 r. w stosunku do 2015 r. wzrosły o 130 mld zł. Dodatkowe środki finansowe umożliwiają realizację programów społecznych – na przykład na program „Rodzina 500+” wydatkowano dotychczas prawie 150 mld zł – czy inwestycyjnych, jak fundusz dróg samorządowych, z którego przeznaczono ponad 13 mld zł na budowę dróg gminnych i powiatowych” – wyliczała przewodnicząca Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności senator Maria Koc. Jak zaznaczyła, w ostatniej dekadzie ubytki w podatkach VAT i CIT wynosiły rocznie 50 mln zł, co stanowiło 4% PKB.
W ocenie ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej Tadeusza Kościńskiego szczelny system podatkowy to nie tylko większe wpływy do budżetu państwa, ale przede wszystkim wzrost konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw. „Dzięki naszym działaniom wyrównujemy szanse i walczymy z nieuczciwymi praktykami. W tym celu wykorzystujemy nowoczesne technologie, które są nie tylko użyteczne dla administracji, ale także wygodne dla obywatela” – podkreślił.
Przedstawiając rozwiązania uszczelniające system podatkowy, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Jan Sarnowski poinformował, że nowe technologie wykorzystywane są do analizy obrotu między firmami, obserwacji relacji między przedsiębiorcą a konsumentem, monitoringu obrotu towarów szczególnie wrażliwych. Dzięki wprowadzeniu jednolitego pliku kontrolnego (JPK) służby skarbowe uzyskały nowe narzędzie, dzięki któremu mogą szybko reagować na nieprawidłowości i próby oszustw podatkowych. Specjalne algorytmy wykorzystywane podczas analizy JPK_VAT automatycznie wyłapują fikcyjne transakcje, do których najczęściej wykorzystuje się tzw. firmy słupy. Wiceminister finansów poinformował, że na przykład w wyniku korekt deklaracji VAT uzyskano 2,3 mld zł podatku należnego za 2018 r. Z kolei system STIR umożliwia analizę przelewów na rachunkach bankowych podmiotów gospodarczych pod kątem wykrywania karuzel podatkowych. Innym narzędziem służącym uszczelnieniu VAT są kasy online. W 2020 r. wprowadzono kasę w formie aplikacji, a także e-paragon. Wiceminister Jan Sarnowski poinformował, że w październiku 2021 r. zostanie wprowadzona e-faktura, tym samym Polska będzie 4. krajem w UE z takim rozwiązaniem. „E-faktura umożliwi szybsze wykrycie karuzeli podatkowej. To także korzyść dla biznesu, bo faktura będzie zapisana w systemie w jednolitym formacie, co ułatwi jej korektę, będzie można też skrócić termin zwrotu VAT na przykład do 40 dni” – przekonywał. Resort finansów podjął też działania monitorujące obrót towarami wrażliwymi, m.in. paliwami i tytoniem. W 2013 r. luka VAT w branży paliwowej wynosiła 24%, czyli co 4 l benzyny był sprzedawany bez podatku. Wprowadzony w 2017 r. tzw. pakiet przewozowy spowodował wzrost sprzedaży paliw przez Orlen i Lotos o 30%.
Podsumowując działania uszczelniające VAT, wiceminister Jan Sarnowski podkreślił, że od ich wprowadzenia znacznie wzrosły wpływy z VAT; w 2015 r. wyniosły 123 mld zł, a w 2018 r. – 175 mld zł. Zmalała też luka VAT z 24,2 do 8,2% w 2020 r. Średnia luka VAT w Polsce jest mniejsza o ¼ od średniej unijnej, 2 razy mniejsza niż w innych krajach naszego regionu, jak na przykład na Słowacji, czy o 4 razy niż w Rumunii. „To jest nasz sukces, którym możemy się dzielić. Podpisaliśmy umowę transferową technologii ze Słowacją, kończymy negocjacje z Czechami. W kolejce czekają inne państwa” – mówił wiceminister finansów.